Muzeum Durchganglager 121 w Pruszkowie mieści się w niewielkim budynku obok dawnej bramy głównej prowadzącej na teren obozu, który został utworzony w halach nieistniejących dziś Warsztatów Kolejowych. Nowoczesna ekspozycja przybliża historię i sposób funkcjonowania obozu, przez który od sierpnia 1944 roku do stycznia 1945 przeszło 650 000 ludzi (!) wypędzanych z Warszawy. Koczowanie w nieludzkich i uwłaczających warunkach było dla nich tylko przystankiem w drodze na roboty, do obozów koncentracyjnych lub do nieznanych im wcześniej miejsc, gdzie byli porzucani przez eskortujące ich siły okupacyjne. Wśród więźniów Dulagu znaczącą grupę stanowili starcy, kobiety i dzieci.
Olbrzymi teren - dziś w rękach prywatnych - po którym mieliśmy okazję się przejść oraz statystyki wysiedlenia warszawiaków robią duże wrażenie. W mikroskali imponująca jest makieta obozu w jego widoku z roku 1944. Setki lub tysiące figurek o wysokości 6 mm wędrują przez niekończącą się powierzchnię stołu do tekturowych hal i modeli pociągów. Niezwykłe.
Muzeum Dulagu jest jak dwie strony jednej monety. Z jednej: okrucieństwo i obojętność na tragiczny los drugiego człowieka. Z drugiej: olbrzymia ofiarność, spryt i zaangażowanie. Mieszkańcy Pruszkowa sami wyżywili niekończący się tłum, organizowali opiekę medyczną, a dzięki swojej pomysłowości podstępem wyprowadzili z obozu blisko 100 000 ludzi.
Dziś poznaliśmy miejsce, w którym deportowani z Włoch mężczyźni spędzili zaledwie kilka godzin, najwyżej dzień. Nieliczni szczęśliwcy trafili do hali kolejarzy i tramwajarzy, by niebawem ruszyć w długą drogę wgłąb Rzeszy. Większość w bydlęcych wagonach została wywieziona do najstraszniejszych miejsc na mapie Europy lat 40-stych: obozów koncentracyjnych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz